หลักการและเหตุผล

ปัญหาที่เกิดจากการเป็นโรคเบาหวาน ทำให้ร่างกายมีระดับน้ำตาลในกระแสเลือดสูงเป็นเวลานาน อันเนื่องมาจากความผิดปกติในการหลั่งอินซูลินหรือความผิดปกติในการทำงานของอินซูลิน เมื่อมีระดับน้ำตาลในกระแสเลือดสูงเป็นเวลานานจะก่อให้เกิดความผิดปกติต่อโครงสร้างและการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ เช่น ตา ไต เส้นประสาท หลอดเลือดและหัวใจ ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ไม่ได้รับการควบคุมระดับน้ำตาลในกระแสเลือดหรือการรักษาที่เหมาะสมมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ เช่น การอุดตันของเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงเส้นประสาทส่วนปลายเกิดอาการชาและการติดเชื้อง่าย มีอาการตามัวไปจนถึงตาบอดได้ การทำงานของไตลดลงจนถึงเป็นโรคไตระยะสุดท้าย เป็นต้น จากหลายการศึกษาที่บ่งชี้ว่าโรคเบาหวานเป็นปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคเหงือกอักเสบและโรค ปริทันต์อักเสบด้วย ผู้ป่วยโรคเบาหวานส่วนใหญ่ไม่ทราบถึงภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นภายในช่องปาก ซึ่งรวมถึงอาการปากแห้งเนื่องจากน้ำลายไหลน้อยลง อาการปวดแสบปวดร้อน ติดเชื้อในช่องปากง่าย แผลหายช้า มีการศึกษาที่บ่งชี้ว่า ผู้ป่วยโรคเบาหวานมีโอกาสเป็นโรคเหงือกอักเสบ โรคปริทันต์อักเสบและสูญเสียฟันมากกว่าผู้ป่วยที่ไม่เป็นโรคเบาหวาน ที่น่าสนใจอีกเรื่องหนึ่งคือผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในกระแสเลือดได้ดี จะมีการตอบสนองต่อการรักษาโรคปริทันต์อักเสบใกล้เคียงกับผู้ที่ไม่ได้เป็นโรคเบาหวาน และผู้ป่วยโรคเบาหวานที่เป็นโรคปริทันต์อักเสบ ดูแลความสะอาดในช่องปากได้ไม่ดีจะส่งผลให้การควบคุมระดับน้ำตาลได้ไม่ดี เป็นผลให้การรักษาโรคเบาหวานมักไม่ค่อยได้ผล ในขณะเดียวกันผู้ที่ควบคุมเบาหวานไม่ดีก็จะพบว่าเป็นโรคปริทันต์อักเสบรุนแรงกว่าและสูญเสียฟันมากกว่าผู้ที่ควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีและผู้ที่ไม่ได้เป็นเบาหวาน นอกจากปัญหาโรคปริทันต์อักเสบแล้ว จากการที่ผู้ป่วยโรคเบาหวานมีอาการปากแห้งน้ำลายน้อย จะมีความเสี่ยงในการเกิดโรคฟันผุและสูญเสียฟันได้มากขึ้น กองทันตสาธารณสุข สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร จึงได้จัดทำโครงการและดำเนินมาตรการต่างๆ เพื่อป้องกันโรคฟันผุและโรคปริทันต์อักเสบในกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวานขึ้น เพื่อส่งเสริมสุขภาพช่องปากและลดปัญหาสุขภาพช่องปากของผู้ป่วยเบาหวานที่มารับบริการที่ศูนย์บริการสาธารณสุข

08050000/08050000

วัตถุประสงค์ของโครงการ

1. ส่งเสริม สนับสนุนให้ผู้ป่วยเบาหวานที่มารับบริการที่ศูนย์บริการสาธารณสุขได้ตระหนักถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพช่องปากและสามารถดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 2. เพื่อลดปัญหาสุขภาพช่องปากของผู้ป่วยเบาหวานที่มารับบริการที่ศูนย์บริการสาธารณสุข

เป้าหมายของโครงการ

ผู้ป่วยเบาหวานขึ้นทะเบียนที่มารับบริการที่ศูนย์บริการสาธารณสุข จำนวน 14,400 คน ประกอบด้วย 3.1 ผู้ป่วยเบาหวานขึ้นทะเบียนที่ได้รับการตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปากและฝึกทักษะการทำความสะอาด ช่องปากตนเอง จำนวน 12,000 คน 3.2 ผู้ป่วยเบาหวานที่ได้รับการตรวจคัดกรองแล้ว ได้รับการรักษาทางทันตกรรมต่อเนื่อง จำนวน 2,400 คน

สนับสนุนยุทธศาสตร์กรุงเทพมหานครฯ

ผลการดำเนินงาน

(1) ความคืบหน้าโครงการฯ ร้อยละ 100.00 (2023-07-14)

14/07/2566 : ดำเนินโครงการฯ เรียบร้อย แล้ว สรุปดังนี้ (ผลผลิต) ผู้ป่วยเบาหวานขึ้นทะเบียนที่มารับบริการที่ศูนย์บริการสาธารณสุข จำนวน 15,406 คน ที่ได้รับการตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปากและฝึกทักษะการทำความสะอาดช่องปากตนเอง (จากเป้าหมาย 12,000 คน) คิดเป็นร้อยละ 128.3 (ผลลัพธ์) ผู้ป่วยเบาหวานที่ได้รับการตรวจคัดกรองและมีความจำเป็นต้องรักษา ได้รับการรักษาทันตกรรมต่อเนื่อง 3,667 คน จากจำนวนผู้ป่วยที่ได้รับการคัดกรองทั้งหมด 15,406 คน คิดเป็นร้อยละ 23.8

** ปัญหาของโครงการ :ไม่มี

** อุปสรรคของโครงการ :ไม่มี

------------------&&&--------------------

(2) ความคืบหน้าโครงการฯ ร้อยละ 85.00 (2023-06-15)

15/06/2566 : อยู่ระหว่างการสรุปผลการดำเนินโครงการฯ

** ปัญหาของโครงการ :ไม่มี

** อุปสรรคของโครงการ :ไม่มี

------------------&&&--------------------

(3) ความคืบหน้าโครงการฯ ร้อยละ 80.00 (2023-05-15)

15/05/2566 : ดำเนินกิจกรรมตรวจสุขภาพช่องปาก ให้ทันตสุขศึกษา และฝึกทักษะการทำความสะอาดช่องปาก จำนวนกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับการตรวจและฝึกทักษะ การทำความสะอาดช่องปาก 14,540 คนคิดเป็น ร้อยละ 120.8

** ปัญหาของโครงการ :ไม่มี

** อุปสรรคของโครงการ :ไม่มี

------------------&&&--------------------

(4) ความคืบหน้าโครงการฯ ร้อยละ 70.00 (2023-04-11)

11/04/2566 : ดำเนินกิจกรรมตรวสุขภาพช่องปาก ให้ทันตสุขศึกษา และฝึกทักษะการทำความสะอาดช่องปาก จำนวนกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับการตรวจและฝึกทักษะ การทำความสะอาดช่องปาก 13,034 คนคิดเป็น ร้อยละ 108.6

** ปัญหาของโครงการ :ไม่มี

** อุปสรรคของโครงการ :ไม่มี

------------------&&&--------------------

(5) ความคืบหน้าโครงการฯ ร้อยละ 55.00 (2023-03-15)

15/03/2566 : ดำเนินกิจกรรมตรวสุขภาพช่องปาก ให้ทันตสุขศึกษา และฝึกทักษะการทำความสะอาดช่องปาก จำนวนกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับการตรวจและฝึกทักษะ การทำความสะอาดช่องปาก 11,056 คนคิดเป็น ร้อยละ 92

** ปัญหาของโครงการ :ไม่มี

** อุปสรรคของโครงการ :ไม่มี

------------------&&&--------------------

(6) ความคืบหน้าโครงการฯ ร้อยละ 45.00 (2023-02-13)

13/02/2566 : ดำเนินกิจกรรมตรวสุขภาพช่องปาก ให้ทันตสุขศึกษา และฝึกทักษะการทำความสะอาดช่องปาก จำนวนกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับการตรวจและฝึกทักษะ การทำความสะอาดช่องปาก 8,676 คนคิดเป็น ร้อยละ 72.3

** ปัญหาของโครงการ :ไม่มี

** อุปสรรคของโครงการ :ไม่มี

------------------&&&--------------------

(7) ความคืบหน้าโครงการฯ ร้อยละ 40.00 (2023-01-19)

19/01/2566 : ดำเนินกิจกรรมตรวสุขภาพช่องปาก ให้ทันตสุขศึกษา และฝึกทักษะการทำความสะอาดช่องปาก จำนวนกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับการตรวจและฝึกทักษะ การทำความสะอาดช่องปาก 6,343 คนคิดเป็น ร้อยละ 52.85

** ปัญหาของโครงการ :ไม่มี

** อุปสรรคของโครงการ :ไม่มี

------------------&&&--------------------

แผนการดำเนินงานฯ

สนับสนุนตัวชี้วัดตามแผนฯ

ตัวชี้วัด : ผู้ป่วยเบาหวานขึ้นทะเบียนที่มารับบริการที่ศูนย์บริการสาธารณสุข ได้รับการตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปาก และฝึกทักษะการทำความสะอาด ช่องปากตนเอง (ผลผลิต)

ค่าเป้าหมาย คน : 12000

ผลงานที่ทำได้ คน : 15406

ประเภทตัวชี้วัด : ตัวชี้วัดเชิงยุทธศาสตร์
ตัวชี้วัดระดับผลผลิต (output)

1

6,343.00

0 / 0

2

11,056.00

0 / 0

3

14,540.00

0 / 0

4

15,406.00

0 / 0

** ผลการประเมินโครงการ (รายไตรมาส) **